طراحی محوطه هنر ایجاد فضایی زیبا و کاربردی در فضای باز است. چه یک حیاط خلوت کوچک داشته باشید یا یک املاک بزرگ، طراحی محوطه می تواند به شما کمک کند فضایی ایجاد کنید که نیازهای شما را برآورده کند و سبک شخصی شما را منعکس کند.
همانطور که می‌دانید معمولا طراحی محوطه برای طراحی باغ ویلا به کار می‌رود اما در بسیاری مواقع همچون طراحی مجموعه های گردشگری نیز طراحی محوطه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
در این مقاله، عناصر کلیدی طراحی محوطه را بررسی می کنیم و نکاتی را برای ایجاد فضای بیرونی زیبا و کاربردی خود ارائه می دهیم.
📳 همچنین شما می‌توانید برای طراحی محوطه و محوطه سازی و همچنین طراحی ویلا خود از مشاوره رایگان گروه مهندسی سی اچ اس بهره‌مند شوید.
محوطه سازی ویلا چیست؟
محوطه سازی ویلا در واقع استفاده از عناصر مختلف برای دادن جلوه‌ای زیبا به محوطه بیرونی ویلا است. امروزه طرح‌های مختلفی جهت طراحی محوطه ویلا ارائه می‌شوند و اجرای آن مستلزم داشتن تجربه و دانش فراوان است.
ایجاد فضای دلنشین و آرام بخش متناسب با اقلیم منطقه از مهمترین المان‌های مورد توجه در طراحی محوطه ویلا می‌باشد. در طراحی محوطه، گیاهان متنوع، متناسب با شرایط آب و هوای منطقه مانند تغییرات دما، میانگین دمای منطقه و درصد رطوبت بررسی می‌شوند.
استفاده از آلاچیق، برکه، استخر، نورپردازی، استفاده از فلاور باکس از مواردیست که در محوطه سازی یا در کل طراحی ویلا مورد توجه قرار می‌گیرند.
عناصر کلیدی طراحی محوطه
عناصر کلیدی طراحی محوطه که گاهی از آن به عنوان طراحی حیاط خلوت نیز یاد می‌شود شامل موارد زیر می‌شود.
عملکرد
اولین عنصر کلیدی طراحی محوطه، عملکرد است. این شامل در نظر گرفتن نیازهای کاربران فضا و طراحی فضا به گونه ای است که این نیازها را برآورده کند. برای مثال، اگر در حال محوطه سازی برای سرگرمی هستید، باید عواملی مانند صندلی، نور و گزینه های آشپزی در فضای باز را در نظر بگیرید.
هنگام طراحی یک حیاط خلوت یا محوطه برای عملکرد، مهم است که نحوه استفاده از فضا را در نظر بگیرید. این ممکن است شامل ایجاد مناطق در داخل فضا، مانند یک منطقه غذاخوری یا یک منطقه بازی باشد. همچنین ممکن است شامل انتخاب گیاهان و موادی باشد که هم کاربردی و هم از نظر زیبایی شناسی دلپذیر باشند.
زیبایی شناسی
دومین عنصر کلیدی طراحی محوطه زیبایی شناسی است. این شامل در نظر گرفتن ظاهر و احساس کلی فضا و همچنین ترجیحات سبک شخصی طراح است. هنگام طراحی برای زیبایی شناسی، مهم است که عواملی مانند رنگ، بافت و الگو را در نظر بگیرید.
هنگام انتخاب رنگ برای یک منظره، مهم است که حالتی را که می خواهید ایجاد کنید در نظر بگیرید. به عنوان مثال، اگر در حال طراحی محوطه ای برای آرامش هستید، ممکن است بخواهید رنگ های آرام بخش مانند آبی یا سبز را انتخاب کنید.
اگر در حال طراحی منظره ای برای سرگرمی هستید، ممکن است بخواهید رنگ های گرم مانند قرمز یا نارنجی را انتخاب کنید.
هنگام طراحی محوطه برای زیبایی شناسی، بافت و الگو نیز ملاحظات مهمی هستند. این عناصر می توانند جذابیت بصری و عمق را به فضا اضافه کنند و به ایجاد حس گرما و آرامش کمک کنند.
پایداری
سومین عنصر کلیدی محوطه سازی، پایداری است. این شامل طراحی فضا به گونه ای است که سازگار با محیط زیست باشد و سلامت اکوسیستم را ارتقا دهد. هنگام طراحی یک محوطه برای پایداری، مهم است که عواملی مانند حفاظت از آب، سلامت خاک و استفاده از گیاهان بومی را در نظر بگیرید.
همچنین، مهم است که آب و هوای محلی و شرایط خاک را در نظر بگیرید. این ممکن است شامل انتخاب گیاهانی باشد که به خشکی مقاوم هستند یا به حداقل آبیاری نیاز دارند. همچنین ممکن است شامل استفاده از کودهای آلی و کمپوست برای ارتقای سلامت خاک باشد.
نکاتی برای محوطه سازی زیبا و کاربردی
آنچه که پس از طراحی محوطه بسیار حائز اهمیت است بررسی برخی نکات اصولی در ساخت محوطه است. در ادامه به چند نمونه از این نکات می‌پردازیم.
هدف فضا را تعریف کنید
اولین نکته برای ایجاد فضای بیرونی زیبا و کاربردی خود این است که هدف فضا را مشخص کنید. این شامل در نظر گرفتن نحوه استفاده از فضا و طراحی آن به گونه ای است که این نیازها را برآورده کند.
برای مثال، اگر در حال طراحی محوطه ای برای سرگرمی هستید، باید عواملی مانند صندلی، نور و گزینه های آشپزی در فضای باز را در نظر بگیرید.
هنگام تعریف هدف یک محوطه، مهم است که نیازهای کاربران فضا را در نظر بگیرید. این ممکن است شامل ایجاد مناطق در داخل فضا، مانند یک منطقه غذاخوری یا یک منطقه بازی باشد. همچنین ممکن است شامل انتخاب گیاهان و موادی باشد که هم کاربردی و هم از نظر زیبایی شناسی دلپذیر باشند.
آب و هوای محلی و شرایط خاک را در نظر بگیرید
نکته دوم برای ایجاد فضای بیرونی زیبا و کاربردی خود این است که آب و هوای محلی و شرایط خاک را در نظر بگیرید. این شامل انتخاب گیاهان و موادی است که برای آب و هوای محلی و شرایط خاک مناسب است. به عنوان مثال، اگر در آب و هوای گرم و خشک زندگی می کنید، ممکن است بخواهید ساختارهای سایه اضافه کنید یا گیاهانی را انتخاب کنید که به خشکی مقاوم هستند.
هنگام در نظر گرفتن آب و هوای محلی و شرایط خاک، مهم است که با یک محوطه ساز محلی یا مرکز باغ مشورت کنید. آنها می توانند راهنمایی در مورد بهترین گیاهان و مواد برای محوطه شما ارائه دهند.
از نورپردازی برای ایجاد محیط استفاده کنید
نکته سوم برای محوطه سازی ای زیبا و کاربردی، استفاده از نور برای ایجاد محیط است. این شامل انتخاب نور مناسب برای فضا و حالتی است که می خواهید ایجاد کنید. برای مثال، اگر در حال طراحی محوطه برای آرامش هستید، ممکن است بخواهید نور ملایم و گرم را انتخاب کنید.
هنگام استفاده از نورپردازی، مهم است که زیبایی شناسی کلی فضا را در نظر بگیرید. این ممکن است شامل انتخاب وسایل روشنایی باشد که طرح رنگی فضا را تکمیل کنند. همچنین ممکن است شامل انتخاب نوری باشد که انرژی کارآمد و سازگار با محیط زیست باشد.
ترکیب ویژگی های آب
نکته چهارم برای ایجاد فضای بیرونی زیبا و کاربردی خود، ترکیب آب‌نماها است. این شامل افزودن عناصری مانند فواره، حوض یا آبشار به فضا است. آب‌نماها می‌توانند جذابیت بصری را افزایش دهند و حس آرامش را در فضا ایجاد کنند.
هنگام ترکیب ویژگی های آب، مهم است که همکاری کنید
با توجه به اندازه و مقیاس فضا. این ممکن است مستلزم مشاوره با یک متخصص باتجربه باشد تا بهترین گزینه ها را برای محوطه خود تعیین کنید.
مبلمان و دکور فضای باز را اضافه کنید
نکته پنجم برای طراحی و ساخت یک محوطه زیبا و کاربردی خود اضافه کردن مبلمان و دکوراسیون فضای باز است. این شامل انتخاب مبلمان و دکوراسیونی است که هم کاربردی و هم از نظر زیبایی شناسی دلپذیر باشد.
برای مثال، اگر در حال طراحی منظره ای برای سرگرمی هستید، ممکن است بخواهید مبلمان فضای باز را انتخاب کنید که راحت و بادوام باشد. هنگام انتخاب مبلمان و دکوراسیون فضای باز، مهم است که زیبایی شناسی کلی فضا را در نظر بگیرید.
این ممکن است شامل انتخاب مبلمان و دکوری باشد که طرح رنگی فضا را تکمیل کند. همچنین ممکن است شامل انتخاب مبلمان و دکوراسیونی باشد که چند منظوره هستند، مانند یک نیمکت ذخیره سازی یا یک گودال آتش نشانی که می تواند به عنوان میز نیز استفاده شود.
5 عنصر مهم در طراحی محوطه ویلا
5 عنصر اساسی در محوطه سازی ویلا وجود دارند. این اصول در واقع پایه و اساس یک طراحی محوطه اصولی هستند. هیچکدام از این عناصر به تنهایی معنی ندارند؛ به این معنی که مکمل یکدیگرند. طراحی محوطه یعنی مطالعه و درک زیبایی محیط. در ادامه به 5 اصل مهم در محوطه سازی ویلا خواهیم پرداخت:
- رنگ
- خطوط
- فرم
- مقیاس
- بافت
این اصطلاحات به ظاهر انتزاعی ممکن است برای شما گیج کننده باشند و ارتباط آنها را با محوطه و طراحی را درک نکنید. در ادامه به تفصیل هر یک را شرح خواهیم داد.
رنگ‌ها
رنگ یکی از عناصر مهم و در عین حال ساده در زندگی‌امان است، اما وقتی صحبت از ارتباط آن با طراحی می‌شود نیاز به بررسی دقیق‌تر دارد. رنگ‌ها می‌توانند بیانگر سلیقه طراح باشند.
رنگ‌های گرمی مانند قرمز، زرد و نارنجی بیشتر تداعی کننده صمیمیت و تمایل افراد به برقرای ارتباط است، در حالی رنگ‌های سرد مانند آبی، بنفش و سبز حس آرامش را القا می‌کنند.
در نگاه اول رنگ‌های گرم تاثیر بیشتری بر بیننده می‌گذارند. ترکیب رنگ‌های گرم و سرد می‌تواند منحصر بفرد شود. رنگ عنصر مهمی هم برای طراحی هارداسکیپ و هم سافت اسکیپ است. رنگ‌های شاخ و برگ درختان در خلق و خو و روحیه افراد تاثیرگذار است.
در طراحی باغ و ویلا رنگ‌ها اولین و مهمترین ویژگی هستند که به صورت مستقیم و غیرمستقیم در مرکز توجه افراد قرار می‌گیرند. بنابراین در طراحی محوطه ویلا ترکیب و تناسب و همخوانی رنگ‌ها در نمای ویلا و المان‌ها و دیوارهای محوطه بسیار مهم می‌باشد.
خطوط
خطوط می‌توانند واقعی یا ضمنی (خطوطی غیر‌واقعی که به صورت آشکار در عکسها وجود ندارند) باشند. خط‌ها به سه نوع عمودی، افقی و منحنی تقسیم می‌شوند.
خطوط عمودی بر ارتفاع عناصر محوطه تاثیر می‌گذارند. خطوط افقی و منحنی نیز بر اساس پلان طراحی می‌شوند. بنابراین خطوط نقش تعیین کننده‌ای در نحوه چیدمان عناصر و قرارگیری آنها دارد.
خطوط در محوطه سازی و تناسب آن با ویلا، ایجاد یک چشم انداز و کوچک و بزرگ کردن فضا بسیار کاربردی هستند. مسیرهای دسترسی به المان‌های مختلف در محوطه ویلا، ابعاد یک فلاورباکس و دیوارها، نرده، گذرگاه اطراف استخر و برکه، محیط آتشدان، خطوط ممکن در طراحی محوطه ویلا می‌باشند.
خطوط صاف و زاویه‌‌های زیاد، فضایی رسمی ایجاد می‌کنند. در حالی که خطوط منحنی یک فضای دوستانه به محوطه ویلای شما می‌دهند. از خطوط عمودی می‌توان برای توجه دید به بالا استفاده کرد. برای افزودن خطوط عمودی به یک حیاط می‌توان از درختان بلند استفاده کرد. خطوط افقی در امتداد زمین، باعث بزرگتر دیده شدن فضا می‌شود.
فرم
فرم با خطوط مرتبط است. خط در واقع لبه یا قسمت بیرونی اشکال مختلف را تشکیل می‌دهد در حالی که فرم یک نمای کلی از محیط است. فرم در واقع شکل یک عنصر است.
فرم بر اساس نحوه قرارگیری گیاهان می‌تواند خطی، ایستاده، پخش شده یا به صورت افتاده باشد. درخت‌ها و گیاهان بسته به این که جداگانه یا گروهی کاشته می‌شوند می‌توانند به فرم‌های مختلفی تغییر کنند.
فرم با اجسام سه بعدی مانند درختان و بوته‌ها مرتبط است. از این رو وقتی به ترکیب طراحی به عنوان یک طرح کلی نگاه می‌کنیم، این طرح می‌تواند به صورت گروهی از عناصر مانند گیاهان باشد یا به صورت مجزا باشد.
مقیاس
وقتی در مورد مقیاس صحبت می‌شود یعنی هر آن چه که با نسبیت مرتبط است. مقیاس به اندازه یک شی یا اشیاء نسبت به محیط اطراف اشاره دارد. اندازه گیاهان، درخت‌ها و سایر عناصر در طراحی محوطه اهمیت زیادی دارد.
تمامی عناصر باید به نحوی مکمل یکدیگر باشند و تناسب در طراحی رعایت شود. این انطباق و تناسب به یکپارچگی و هماهنگی اجزا کمک می‌کند تا در نهایت یک چشم انداز زیبا از محوطه داشته باشیم.
بافت
به طور کلی بافت ویژگی از اجسام است که به وسیله آن شکل و فرم و حتی ویژگی‌های فیزیکی یک جسم تعیین می‌شود. با این حال، در طراحی یک باغ شناسایی بافت المان برای چینش مناسب اجزا در کنار یکدیگر بسیار مهم است.
بافت یک عنصر ظریف اما مهم در طراحی محوطه است. درشتی یا ظرافت یک برگ یا بافت روی پوست یا حتی سنگینی شاخ و برگ همگی در ظاهر کلی طرح نقش دارند. بافت های متضاد به منظره جذابیت می بخشند و نقش مهمی در طراحی محوطه ویلا ایفا می‌کند.
اگر بافت را به ۳ سطح کوچک، متوسط و بزرگ تقسیم کنیم، باید به شکلی از هر سه نوع استفاده کنیم که تعادل و زیبایی را به نمایش بگذارد. به طور مثال اگر از یک درخت با برگ‌های درشت استفاده می‌شود باید برای برقراری تعادل از یک پوسته‌ی متوسط استفاده کرد یا در کنارش بوته گذاشت.
نباید عناصر شبیه هم کنار یکدیگر باشند. این تضادهای درست و بجا است که زیبایی خاصی به محیط می‌بخشد و چشم هر بیننده‌ای را محسور می‌کند.
هدف نهایی در محوطه سازی ویلا، استفاده از تمام عناصر جهت بالا بردن زیبایی و جذابیت محیط است. در کنار یک طراحی ویلای اصولی و چشم نواز، یک حیاط زیبا می‌تواند تکمیل کننده‌ی یک سازه‌ی منحصر بفرد شود.
نگاهی به محوطه و حیاط خود بیندازید و ببینید که آیا از تمام پتانسیل آن استفاده شده است یا خیر. درک و استفاده اصولی از 5 عنصر رنگ، خط، فرم، مقیاس و بافت پایه و اساس زیبایی یک محوطه هستند.
